Miejsca walk i pamięci II Rejonu 'Celków' - Marki

MARKI

UL. MARSZ. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO RÓG IGNACEGO JANA PADEREWSKIEGO
     Pomnik pamięci 10 straconych więźniów Pawiaka w kształcie obelisku, obłożonego płytami z różowego granitu, zwieńczony orłem wykonanym z brązu. Na pomniku napis: "Miejsce uświęcone krwią Polaków poległych za wolność i  Ojczyznę 16 X 1942. 10 osób straconych przez hitlerowców". Na rewersie pomnika tablica granitowa o  treści: "Pomnik ufundowało społeczeństwo Marek w 1953 r."
     Obok pomnika krzyż na cokole murowanym z kamieni polnych. Na cokole na tablicy z piaskowca napis: "Za honor i ojczyznę Ś.P. zamordowani przez faszystów hitlerowskich 16 października 1942 r. Na pamiątkę - Rodacy".
Pomnik odsłonięto w 1953 roku. Autor projektu - żołnierz AK, Franciszek Jędrzejewski.

UL. MARSZ. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO 93, kościół parafialny św. Izydora
     Tablica z  czerwonego granitu, osadzona w ścianie lewej nawy bocznej kościoła, poświęcona żołnierzom AK II  Rejonu "Celków" VII Obwodu "Obroża" Warszawa Powiat poległym, zaginionym i zmarłym w walkach o niepodległość Polski w latach 1939-1945. Tablicę odsłonięto 16 listopada 1969 roku. Projekt tablicy wykonał żołnierz AK, Roman Grabowski ps. "Dziadek".
     Tablica z  czarnego granitu, usytuowana w lewej bocznej nawie kościoła obok tablicy poświęconej żołnierzom AK II  Rejonu "Celków", upamiętniająca żołnierzy II Rejonu deportowanych do ZSRR i przebywających tam w latach 1944-1947. Tablicę odsłonięto 11 listopada 1991 roku. Autor projektu - Roman Grabowski ps. "Dziadek".

PUSTELNIK

UL. JUTRZENKI, kościół parafialny MB Królowej Polski
     Tablica z  czarnego granitu wmurowana w ścianę kościoła o treści: "Ś.P. Henryk Okińczyc mjr ŤBilť komendant II Rejonu ŤCelkówť VII Obwodu ŤObrożať Armii Krajowej ur. 7 X 1911 zg. 2 IV 1945 w ZSRR. Swojemu dowódcy żołnierze II  Rejonu".
"Mjr H. Okińczyc uwięziony przez NKWD zmarł 2 kwietnia 1945 roku w  ZSRR".
     Tablicę odsłonięto 4 sierpnia 1985 roku.

UL. POMNIKOWA 21, dziedziniec Szkoły Podstawowej nr 3
     Głaz z  czarnego granitu, z obu stron szlifowane czarne powierzchnie. Napis od strony szkoły: "Pamięć o walce i  pracy przy tworzeniu szczęśliwego jutra naszym obowiązkiem. Młodzież i nauczyciele, społeczność Marek. Marki 17.6.1992 r."
Napis od strony ulicy: "Pamięci drogich naszym sercom nauczycieli tej szkoły, którzy wpoili nam miłość i wierność Ojczyźnie. Uczniowie żołnierze AK VII Obwodu ŤObrożať II Rejonu ŤCelkówť - Marki, zdobywcy tej szkoły podczas powstania 1944 roku".
Pomnik odsłonięto 17 czerwca 1992 roku. Autorem projektu jest Roman Grabowski ps. "Dziadek".

STRUGA

SKRZYŻOWANIE DRÓG BIAŁYSTOK-WARSZAWA I  NIEPORĘT-REMBERTÓW
     Pomnik upamiętniający walki powstańcze żołnierzy AK II  Rejonu, usytuowany na skrzyżowaniu dróg Białystok-Warszawa i Nieporęt-Rembertów. 30 lipca 1944 roku żołnierze II Rejonu, po nawiązaniu kontaktu z  czołówką wojsk sowieckich, stoczyli w tym dniu i  następnych walki z oddziałami wojsk niemieckich, w tym z  formacji SS, które pacyfikowały okolice Pustelnika. W  walkach zginęło 18 żołnierzy AK. Pomnik został odsłonięty 6 października 1963 roku. Po gruntownej renowacji poświęcono go 28 maja 1994 roku, w ramach obchodów 50 rocznicy Powstania Warszawskiego.

ZĄBKI

UL. MARSZ. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO 46, kościół parafialny Św. Trójcy
8 sierpnia 1993 roku w  kościele parafialnym św. Trójcy przy ul. Marsz. Józefa Piłsudskiego 46 odsłonięta została tablica poświęcona poległym, pomordowanym i zmarłym mieszkańcom Ząbek: żołnierzom 1939 roku, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, Wojska Polskiego 1943-1945, więźniom obozów hitlerowskich i  stalinowskich, wszystkim walczącym o wolną i niepodległą Polskę.

UL. 11 LISTOPADA 4, kościół parafialny Miłosierdzia Bożego
     Tablica pamięci o identycznej treści jak w kościele parafialnym św. Trójcy znajduje się w kościele parafialnym Miłosierdzia Bożego przy ul. 11 Listopada 4. Odsłonięta 4 września 1993 roku. Projektodawcą obu tablic jest zespół żołnierzy AK z Ząbek.

ZIELONKA

UL. JAGIELLOŃSKA 10, kościół parafialny MB Częstochowskiej
     Tablica z czarnego granitu na ścianie kruchty kościoła o treści: "Żołnierzom Armii Krajowej VII Obwodu ŤObrożať 2 Rejonu ŤCelkówť, którzy oddali życie za wolność i ocalenie narodu - składają hołd mieszkańcy Zielonki oraz  towarzysze broni".
Tablicę odsłonięto 11 listopada 1992 roku. Autor projektu - żołnierz AK Ludomir Łękawski.
     Głaz pamięci około 60 mieszkańców Marek, Pustelnika i Zielonki, rozstrzelanych przez Niemców 30 lipca 1944 roku w  odwecie za zabicie żołnierzy niemieckich w starciu z  żołnierzami AK. Pomnik składa się z dużego głazu z  zamocowaną tablicą oraz oddzielnie stojącego krzyża, postawionego dokładnie w miejscu egzekucji, niedaleko Jeziora Czarnego zwanego potocznie Kruczkiem. Pomnik postawiono w 1974 roku i poddano renowacji w 1993 roku.

CMENTARZ
     Wspólna mogiła nieznanych żołnierzy 1939 roku, ekshumowanych z  pobliskich lasów.
     Wspólna mogiła harcerzy 86 WDH i mieszkańców Zielonki pomordowanych przez Niemców w lesie w Zielonce Bankowej w dniu 11 listopada 1939 roku.
     Pomnik pamięci rozstrzelanych w 1939 roku harcerzy i mieszkańców, wzniesiony na miejscu egzekucji w lesie. Na tablicy nazwiska 6 harcerzy oraz 3 przypadkowo zatrzymanych mieszkańców Zielonki, zamordowanych w odwecie za plakat powieszony w okolicach stacji kolejowej 10 listopada 1939 roku, przypominający o Święcie Niepodległości. Pomnik odsłonięto 19 lipca 1960 roku.

UL. KOLEJOWA RÓG HENRYKA SIENKIEWICZA
     Pomnik żołnierzy AK w parku. Bryła pomnika obłożona płytami z  czarnego granitu, obrzeża z jaśniejszego kamienia. Pomnik zwieńcza orzeł z brązu. Od strony ul. Kolejowej napis: "Żołnierzom Armii Krajowej Rejonu II ŤCelkówť i  mieszkańcom Zielonki w latach 1939-1956". U dołu w  prawym rogu krzyż Armii Krajowej, po bokach nazwiska poległych żołnierzy AK, mieszkańców Zielonki, oraz  zmarłego w ZSRR komendanta II Rejonu mjr. Henryka Okińczyca ps. "Bil". Pomnik został odsłonięty 27 września 1998 roku w rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Projekt wykonali żołnierze AK, inż.  arch. Czesław Szlendek i inż. Kazimierz Kucharski.